439770801_122161546880076902_4902664567064771827_n.jpg
Universidade Nacional Timor Lorosa’e (UNTL) nia Diresaun Nasional Atendimentu Estudante (DNAE) rejista ona estudante na’in atus tolu neenulu (360), sira ne’ebé antes ne’e la ativa ona no tama iha lista Preskrisaun (Drop Out) nian, husi totál ne’ebé deside iha faze dahuluk hamutuk 9255 hahú husi tinan (2000-2012) .
 
Diretór DNAE, Rui Loco iha Kampus Sentrál UNTL nian, Díli hatete, bazeia ba dadus ne’ebé mak parte DNAE rejista durante fulan 18 (Agostu 2022 to’o Fevereiru tinan 2024) estudante sira ne’ebé antes ne’e la ativu hamutuk na’in 360 mak foin halo readmisaun hodi ativa fali sira-nia atividade iha Kampus.
 
“Total estudante rihun ruanulu resin lima, ruanulu resin ida (25021) ne’e inklui husi 2000 to’o 2023, maibé ba sira ne’ebé mak atu DO ne’e Sr. Reitór ho Visereitór indentifika ona hahú husi 2000 to’o 2012 ne’e mak hamutuk rihun sia atus rua limanulu resin lima (9255).
 
Parte DNAE nian foin rejista estudante la ativu ne’ebé mak mai halo ona readmisaun hamutuk 360 hodi ativa fali sira-nia estudu iha UNTL, bazeia ba despaxu husi Visereitór ba Asuntu Akadémika no Garantia Kualidade”, hateten Diretór DNAE, iha Kampus UNTL nian, Díli (08/04).
 
439953080_122161546952076902_7786372577544597571_n.jpg
Relasiona ho asuntu ne’e, Visereitór ba Asuntu Akadémiku no Garantia Kualidade (VRAAGK) Profesór Samuel Venâncio de Freitas, hateten faze tuir mai Konsellu-Xefia deside ona ba faze dahuluk sei estende preskrisaun fulan 6 ba estudante la ativu hahú husi 2000 to’o 2012.
 
“Drop Out (DO) ne’e, loloos data prazu ne’e remata iha fulan Fevereiru liubá, tanba ne’e mak durante fulan Marsu ita iha nível Reitoria ho Fakuldade desidi ba faze dahuluk nian sei foti husi anu letivu 2000 to’o 2012. Ita estende tan ba fulan neen no asuntu ne’e Reitór sei lori ba Konsellu-Jeral atu desidi, ba ninia mekanizmu sira, ita fó hotu ona, hein desizaun husi Konsellu-Jerál bainhira aseita mak ita sei anúnsia ba públiku”, hateten Visereitór.
 
Tuir dadus ne’ebé DNAE fó-sai katak, hahú husi 2000-2012 estudante ne’ebé mak la ativa hamutuk 9255 kompostu husi feto 3217 no mane 6038.
 
Média UNTL 📝: Agostinho da Cruz
Foto 📷: Agostinho da Cruz

Comment

439019045_122161577924076902_3304582561236009514_n.jpg
 
 
Universidade Nacional Timor Lorosa'e (UNTL) nia Magnífiku Reitór Profesór dr. João Soares Martins, MPH,Ph.D ensara atividade aniversáriu Instituto Nacional de Linguística (INL) ba dala-20 no Dies Natalis Departamento de Ensino Língua Tetun (DELT) ba dala-10, iha Kampus Liceu UNTL nian, Díli (17/04).
 
"Ba professór sira nafatin dezenvolve materia sira ho Tetun hodi nune'e hafasil ita-nia joven sira atu aprende siénsia ho di'ak, aleinde língua sira seluk, ita presiza hakerek mós ho Tetun hodi tau hanesan arkivu hodi promove liután ita-nia língua hanesan tema ne'ebé tau katak “HADOMI Ó DALEN,TANÉ O RAIN).
 
Ha'u hato'o parabéns ba INL ne'ebé halo aniversáriu ba dala-20 (2004-2024) nomós ba DELT nia aniversáriu ba dala-10 (2014-2024), parabéns mós ba professór sira hotu ne'ebé realiza ona eventu ida-ne'e ho susesu tebes", dehan Reitor.
 
Relasion ho atividade komemorativa hahú husi 15-17 Abril ne’e, estudante husi DELT, Onivio Sandi Pascoal Sarmento hateten, sente orgullu hanesan estudante, tanba atividade sira ne'ebé realiza partisipa mós husi departamentu sira husi Faculdade de Educação, Artes e Humanidades.
 
"Ha'u orgullu hanesan estudante DELT nian, tanba bele partisipa iha atividade ne'ebé realiza hodi selebra dies natalis INL ho DELT nian.
 
Iha atividade (semináriu, feira, quis no animasaun) sira-ne'e ami bele hetan esperiénsia lubuk ne'ebé fahe husi oradór sira no atividade ne'e bele aumenta mos ami estudante nia koñesimentu, aleinde ne’e bele partisipa mos husi maluk departamentu sira husi FEAH nian", dehan Onivio.
 
Iha enserramentu ne'e, Magnífiku Reitór ho dosente sira oferese sertifikadu apresiasaun ba atividade INL ne'ebé halo nia aniversáriu ba dala-20 (2004-2024) nomós ba DELT nia aniversáriu ba dala-10 (2014-2024) ne'ebé prepara husi Komisaun Organizadora INL- DELT-UNTL, 2024.
 
Partisipa husi Diretora INL nian, Profesora Rosa Tilman, Diretór CECA Profesór Vicente Paulino, Diretór DELT nian, Profesór Duarte Leite Billy, Koordenadór Sentru Lingua Portuguesa nian (CLP), Profesór Paulo Faria, dosente, estudante no konvidadu sira.
 
Média UNTL 📝: Abrão do Rosario Soares/Alegria da Silva Pinto
Foto 📷: Abrão do Rosario Soares/Alegria da Silva Pinto

Comment

 
437959858_122160193220076902_7275098067855310611_n.jpg
Universidade Nacional Timor Lorosa'e (UNTL) nia Instituto Nacional de Linguística (INL) realiza semináriu ho tema "Hadomi Ó Dalen no Tane Ó Rain" hodi selebra aniversáriu INL nian ba da-20 (2004-2024) nomós Departamento de Ensino Língua Tetun (DELT) ba da-10 (2014-2024), iha Kampus Liceu, UNTL nian, Díli (15/04).
 
Iha diskursu Magnífiku Reitór dr. João Soares Martins, MPH,Ph.D hato'o parabéns ba INL ho DELT, no dezeja katak, forsa rua husi INL no DELT tau hamutuk sei sai matadalan di'ak hodi dezenvolve di'ak liutan língua sira hotu ne'ebé eziste iha Timor-Leste.
 
"Parabéns ba INL ho DELT ne'ebé selebra aniversáriu iha loron ida de’it, maibé ho idade mak la hanesan, tanba INL ho idade 20 anos ona no DELT mak 10 anos, maibé ha'u dezeja katak, ne'e junta forsa hamutuk ona hodi sai hanesan matadalan di'ak hodi promove no dezenvolve ita-nia lian sira hotu ne'ebé iha ita-nia nasaun rasik", tenik dr. João.
 
 
Diretora INL nian, Profesora Rosa da Costa Tilman hatete, INL halo tinan ba da-20, durante ezisténsia INL prodús livru liuliu Gramátika Dalen Tetun, Estudu Linguístiku, Metodolojia Hanorin, Disionáriu sira kona-ba dalen Nasional sira iha Timor-Leste.
 
"Ohin INL nia ezisténsia ba dala 20 ona, no durante ninia ezisténsia ami prodús ona livru liuliu livru sira mak hanesan, Gramátika Dalen Tetun, Estudu Linguístiku, Metodolojia Hanorin, Disionáriu sira kona-ba dalen Nacional sira seluk iha TL, tanba ne'e ami hakarak agradese ba parseiru sira ne'ebé durante ne'e apoiu INL", dehan Profesora Rosa.
 
Iha fatin hanesan tuir Diretór DELT nian, Profesór Duarte Leite Billy hatete, programa ne'ebé realiza iha eventu ne'e mak semináriu no feira livru.
 
“Programa ne'ebé realiza iha eventu ne'e mak semináriu no feira livru, ne'ebé oferese husi Faculdade de Ciências Sociais, Faculdade de Agricultura, Faculdade de Educação Arte e Umanidade, Ministériu Edukasaun, Leitura Xanana Reading Room inklui livru husu INL nian”, dehan.
 
Oradór ba sesaun dahuluk, husi Eis Diretór INL nian, Dr. Benjamin de Araujo Corte-Real, ho tema "Diversidade de pontos de vista sobre o desenvolvimento Tetum" Um Critério de Pertinência" Diretór Sentru Estudu Kultura no Arte (SEKA) nian, Profesór Vicente Paulino ho tema "Busca comprender preposições e adverbiais dificeis na lingua tetum entre regras de aplicação e Construção de sentidos" no Profesór Dr. Adérito José Guterres Correia ho tema "Linguajen iha Transporte Públiku iha Dili" Aprosimasaun ida hosi panorama Linguístika".
 
Média UNTL 📝: Leonia de A. da Costa
Foto 📷: Domngos Amaral & Mario Jonio Mendonça

Comment

439866663_122161549022076902_1697392725823398390_n.jpg
Universidade Nacional Timor Lorosa’e (UNTL) nia Visereitoria ba Asuntu Akadémiku no Garantia Qualidade (VRAAGQ) servisu hamutuk ho Departamento de Média e Comunicação (DEMCOM) realiza Debate Akadémiku ho tema “UNTL À CONVERSA: Prazo de Conclusão dos Cursos na UNTL! Desafios e Solucões", iha Auditóriu, FECT Hera, Díli (18/04).
 
Iha abertura Magnífiku Reitór Profesór dr. João Soares Martins, MPH, Ph.D, agradese ba inisiativa VRAAGQ no DEMCOM tanba konsege konvoka debate interativa ne’ebé bele responde preokupasaun públiku nian.
 
“Hakarak hato’o agradesimentu ba VRAAGQ no DEMCOM ne’ebé konvoka konversa interativa ida-ne’e, atu ita bele buka tuir problema ne’ebé mak alin estudante sira enfrenta hodi implika ba konklui kursu kleur iha UNTL. Ha’u espera orsida ita nu’udar ema akadémika ita bele konversa ita-nia deskontente sira tuir nível akadémista nian”, dehan Magnifíku Reitór.
 
Reitór mós hatutan, liuhusi konversa ne’e bele anota hela lakuna sira iha fakuldade hodi universidade bele tur hamutuk ho fakuldade atu bele rezolve no hadia di'ak liután iha futuru no karik labele mak sei husu ba Ministériu Ensinu Superior Siénsia no Kultura ho Parlamentu Nasional atu bele mós tau atensaun ba asuntu ne’e.
 
 
Iha fatin hanesan, Visereitór para os Asuntos Acadêmicos e Garantia Qualidade Profesor Samuel Venâncio de Sousa Freitas hatete, konversa ida-ne’e hodi fó espasu ba diskusaun “UNTL À CONVERSA” entre fakuldade ho intensaun atu introdús no partilla boa prátika akadémika ne’ebé hatur iha Regulamentu Akadémiku.
 
“Diskusaun ne’e importante ba ita akadémika hodi halo konversa ho forma rasional no objetiva ba tópiku refere hodi bele hadia lakuna sira ne’ebé estudante sira enfrenta iha prosesu estudu. Espera sesaun sira hanesan ne’e ita sei kontinua promove ho tema hanesan ba fakuldade ka bele mai ho tema seluk.
 
Agradese mós ekipa interlokutór sira husi FMCS, FEG ho FECT tantu husi estudante no estrutura fakuldade ne’ebé konsege partisipa hodi partilla ona lakuna no solusaun sira. Ami mós agradese ba Magnífiku Reitór ho ekipa tomak. La haluhan mós agradese ba ekipa DEMCOM ne’ebé fasilita live streaming ida-ne’e”, dehan Profesór Samuel.
439967227_122161548590076902_8095865893009731640_n.jpg
 
Partisipa iha diskusaun ne’e Visereitór, Proreitór, Dekanu, Visedekanu no Interlokutór sira husi Fakuldade FMCS, FEG no FECT, senadu estudantíl no estudante sira.
 
Média UNTL 📝: Laurindo da Cruz Gomes
Foto 📷: Eugenia de Jesus Guterres

Comment

434861858_122160198236076902_63553144485496905_n.jpg
 
Universidade Nacional Timor Lorosa'e (UNTL) nia Magnífiku Reitór Profesór dr. João Soares Martins, MPH,Ph.D halo abertura ba atividade aniversáriu Instituto Nacional de Linguística (INL) ba dala-20 no Dies Natalis Departamento de Ensino Língua Tetun (DELT) ba dala-10, iha Kampus Liceu, Díli (15/04).
 
"Ha'u hakarak hato'o parabéns ba INL ne'ebé ohin selebra nia aniversáriu ba dala-20 (2004-2024) nomós ba DELT halo aniversáriu ba dala-10 (2014-2024), maibé hakarak husu ba INL atu dezenvolve mós lian materna sira hanesan, Mambae, Baikeno, Fataluku no seluk tan, orgullu tanba nasaun kiik maibé nia populasaun mai ho idaidak nia lian materna rasik, tanba ne'e ita presiza esplora liután lian hirak ne'e", dehan Reitór.
 
Iha diskursu Diretora INL nian Profesora Rosa da Costa Tilman hatete, INL simu knaar iha tinan 2004 bazeia ba Artigu 13 dekretu lei Nu.1/14/04/2004 no programa ne'ebé INL halo mak hanesan, peskiza, fó formasaun Tetun ba funsionáriu públiku, ba profesór nomos ba Jornalista sira, realiza semináriu akadémiku no halo mós revizaun ba dokumentu legál sira iha kada ministériu.
 
"Ohin INL selebra aniversáriu ba dala 20, no INL simu knaar iha tinan 2004 bazeia ba, konstituisaun artigu 13, Dekretu Lei Nu. 1/14/04/2004, programa sira ne'ebé ami halo mak hanesan, peskiza, fó formasaun tetun ba funsionáriu públiku, profesór nomós ba jornalista sira, realiza semináriu akadémiku no halo mós revizaun ba dokumentu legál sira iha ministeriu hotu", dehan Diretora INL.
 
Dekanu FEAH, Profesór Teodoro Soares hato'o parabéns ba ezisténsia INL no DELT no agradese ba esforsu tomak halo durante nia ezisténsia iha universidade.
 
“Parabéns ba ezisténsia INL no DELT no agradese ba esforsu tomak halo durante nia ezisténsia no husu atu dezenvolve dalen Tetun liuliu uza dalen Tetun loloos no nafatin hamutuk hodi dezenvolve dalen Tetun iha Timor-Leste, tanba Timoroan sira presiza aprende klean kona-ba dalen Tetun.
437905410_122160198530076902_8109711550756118519_n.jpg
 
Partisipa husi Eis-Diretór INL nian, Dr. Benjamin de Araujo Corte-Real, Diretór Sentru Estudu Kultura no Arte (SEKA) nian, Profesór Vicente Paulino, Diretór DELT nian, Profesór Duarte Leite Billy, Koordenadór Sentru Lingua Portuguesa nian (CLP), Profesór Paulo Faria, Dosente, estudante no konvidadu sira.
 
Média UNTL 📝: Leonia de A. da Costa
Foto 📷: Mario Jonio Mendonça & Domingos Amaral

Comment